CO TRZEBA WIEDZIEĆ O ROZWOJU MOWY DZIECKA?

* Prawidłowe kształtowanie się mowy ma ogromne znaczenie dla ogólnego rozwoju. Dzięki temu, że dziecko rozumie mowę i sprawnie się nią posługuje, poznaje otaczający świat oraz może wyrazić swoje spostrzeżenia  i uczucia.

* Głośne czytanie i opowiadanie wzbogaca słownictwo, rozwija wyobraźnię, pamięć i myślenie. Czytanie na głos wzbudza u kilkulatka ciekawość poznawczą, w tym zainteresowanie językiem.

* Uważnie obserwuj dziecko. Pamiętaj, że powinno ono prawidłowo wymawiać wszystkie głoski około 7. roku życia, najlepiej przed rozpoczęciem nauki czytania i pisania. Są to bowiem umiejętności,   w których opanowaniu pomaga poprawna wymowa.

* Nie bagatelizuj wad wymowy u dziecka. Jeśli coś cię niepokoi, skontaktuj się z logopedą. Dzieci dotknięte wadami wymowy stają się z biegiem czasu nieśmiałe, zamknięte w sobie, mają utrudniony kontakt z innymi. Dlatego ważne jest, aby wiedzieć, jak przebiega prawidłowy rozwój mowy i jakie sygnały mogą nas niepokoić.

* Ćwicz z dzieckiem narządy mowy. Jeśli ma ono utrwaloną wadę wymowy, jej usunięcie wymaga czasu (rok może nie wystarczyć). Bądź więc cierpliwy i wspieraj dziecko, motywuj je do systematycznej pracy.

* Pamiętaj, że w czasie rozwoju mowy zdarzają się np. zniekształcenia grup spółgłoskowych, opuszczanie przez dziecko sylab lub ich zamiana, a nawet niepłynność mowy. Są to zjawiska rozwojowe, które mogą występować do ukończenia 7. roku życia. Wszystko, co jest odstępstwem od normy, może oznaczać problemy, choć oczywiście nie musi.

* Sygnały, które powinny zaniepokoić:

* Trzylatek jeszcze nie mówi. Porozumiewanie się za pomocą gestów i sylab, a czterolatek mówi dużo mniej niż jego rówieśnicy z piaskownicy. Są to symptomy opóźnionego rozwoju mowy, które nie jest wadą, ale taka sytuacja utrudnia nawiązywanie dziecięcych przyjaźni i obniża samoocenę dziecka. Możemy zaoszczędzić mu tego, stymulując rozwój mowy poprzez odpowiednie ćwiczenia językowe zalecone przez specjalistę.

* Zmiany anatomiczne w budowie narządów mowy. Dziecko nie słyszy dobrze, np. szeptu. Nawykowo mówi przez nos. Nie wymawia samogłosek ustnych (a,o,u,e,i,y) pod koniec 3. roku życia.

* Zamiana głosek dźwięcznych na bezdźwięczne po ukończeniu 4. roku życia: d na t (np. zamiast domek mówi tomek), w na f, g na k, b na (zamiast buda mówi puta). Zastępowanie głosek trudniejszych łatwiejszymi nie jest wadą, lecz swoistą cechą rozwoju mowy. Jednak jeżeli podczas wymawiania głosek dziecko nie zastępuje jaj inną znaną w języku polskim, lecz wyraźnie ją zniekształca, np gardłowo wymawia głoskę r, potrzebna jest pomoc logopedyczna.

* Lekkie zacinanie, powtarzanie sylab przez dziecko może być oznaką rozwojowej niepłynności mowy związanej z tym, że myślenie i zasób słownictwa biernego rozwija się szybciej niż umiejętność wypowiadania myśli przez dziecko. Jeśli jednak problem będzie się nasilał, potrzebna jest konsultacja ze specjalistą.

Opracowała: Grażyna Lisowska- logopeda